Uitgangspunten bij fase 4 – Kennis bouwen
Door samen vragen en antwoorden uit te wisselen en deze te koppelen aan de klassenmindmap, kunnen de individuele leeropbrengsten tot collectieve leeropbrengsten worden.
Hierbij is het belangrijk om het “samen kennisbouwen” niet pas aan het einde van een project in een reeks presentaties te gieten, maar als continu proces te organiseren tijdens de bijeenkomsten dat er aan het project wordt gewerkt.
Door structureel te informeren naar leervorderingen en deze te koppelen aan de klassenmindmap, maak je zichtbaar voor de gehele klas dat ze samen aan het leren zijn.
Leerlingen kunnen in mini-presentaties van 2 minuten vaker bijdragen leveren en ook de lesstof uit andere activiteiten kan een plek krijgen in de klassenmindmap.
Het meest effectief blijkt te zijn om leerlingen hiervoor (mede)verantwoordelijk te maken. Leerlingen kunnen dat elkaar bevragen: Hoe gaat het met je vraag? Heb je al iets wat we kunnen opnemen in de mindmap? Hoe kunnen we je helpen?
Stappen binnen fase 4
Leervragen uitwerken
Leervragen uitwerken op werkblad
De vragen die door de kinderen zijn “geadopteerd” worden uitgewerkt op het vragenwerkblad. Hierin wordt niet alleen de vraag genoteerd, maar ook waar de vraag in de klassenmindmap past, wat leerlingen verwachten als antwoord en de manier waarop de vraag onderzocht gaat worden.
Als de vragenwerkbladen ingeleverd worden kan de leerkracht inschatten of het onderzoek naar de vraag haalbaar is, en welke leerpotentie de vraag bevat. Op basis hiervan kan de leerkracht (zo nodig) aanwijzingen of tips geven.
Tips
Leervragen onderzoeken
Onderzoeken op verschillende manieren
Leerlingen gaan zelfstandig, individueel of in kleine groepjes de leervragen onderzoeken. Afhankelijk van de soort vraag, zal dit een opzoekactie zijn (als “bestaande” kennis te vinden is) of meer een onderzoeksactie zijn (als “nieuwe” kennis moet worden gemaakt).
Tips
Leervragen beantwoorden
Antwoorden koppelen aan de mindmap
De individuele verwerking van de leervraag wordt gekoppeld aan de klassenmindmap als onderdeel van het collectieve kennisbouwwerk.
Laat leerlingen vastleggen op welke wijze zij tot het antwoord gekomen zijn, zodat hier later op teruggekeken kan worden. Was deze vraag nu haalbaar of toch niet zo?
De leeropbrengst van individuele leervragen kan op verschillende manieren vorm worden gegeven, bijvoorbeeld tekstueel (poster, verslag, ppt ), creatief (model, constructie), communicatief (discussie, spreekbeurt) of expressief (drama, dans).
Tips
Kennisconstructie zichtbaar maken
Collectieve kennisontwikkeling in de mindmap
In het scenario worden de leeropbrengsten van de verschillende leervragen opgevat als bouwstenen in een gezamenlijk bouwwerk van kennis.
In de klassenmindmap worden de leeropbrengsten van de leervragen zichtbaar gemaakt. Door elke werkdag een nieuwe versie op te slaan wordt het mogelijk de ontwikkeling van de klassenmindmap te volgen.
Om tot leerstofborging te komen is het essentieel regelmatig klassengesprekken te houden over de ontwikkeling van de klassenmindmap.
Tips
Vervolgvragen
Leervragen stellen en onderzoeken is een voortdurend proces. Stimuleer daarom leerlingen om vervolg- en verdiepingsvragen te stellen.
Stimuleer leerlingen om niet alleen opzoekvragen te stellen, maar ook te zoeken naar mogelijkheden om aspecten van de vraag in werkelijkheid te onderzoeken. Dit verdiept de leerervaring.
Tips